30ste editie Wereld Diabetes Dag: 86% van de Vlamingen wil meer onderzoek naar diabetes

Gent, november 2020 – Het aantal mensen met diabetes blijft onrustwekkend toenemen. In Vlaanderen leven naar schatting 500.000 mensen met diabetes (type 1 of type 2). Naar aanleiding van de 30ste editie van Wereld Diabetes Dag op 14 november, roept de Diabetes Liga op om meer te investeren in wetenschappelijk onderzoek naar diabetes. In samenwerking met de Koning Boudewijnstichting richtte de Diabetes Liga recent het Diabetes Liga Onderzoeksfonds op. Twee baanbrekende wetenschappelijke projecten – met name het E-CLAIR project en de CRISTAL-studie - kunnen nu alvast op steun rekenen. ​ De ambitie is om tegen 2025 vanuit dit Fonds in totaal 1 miljoen euro in diabetesonderzoek te kunnen investeren.

Het E-CLAIR project van de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) en Universitair Ziekenhuis Leuven (UZ Leuven) heeft tot doel de efficiëntie van op artificiële intelligentie gebaseerde diabetische retinopathie screening in Vlaanderen in kaart brengen, in samenwerking met verschillende Vlaamse oogheelkundige afdelingen, ondermeer ZNA Middelheim, UZ Antwerpen en AZ Turnhout.

De CRISTAL-studie gecoördineerd door UZ Leuven in samenwerking met UZA, UZ Gent, UZ Brussel, Imelda Bonheiden, OLV-Aalst-Asse, AZ St. Jan Brugge, AZ Groeninge Kortrijk, AZ Nikolaas in St. Niklaas en AZ Delta Roeselare, evalueert bij zwangere vrouwen met diabetes type 1 de veiligheid, de doeltreffendheid, de haalbaarheid en de kosteneffectiviteit van een kunstmatige alvleesklier in vergelijking met een routinebehandeling met een gewone insulinepomp of insuline-injecties.

86% van de Vlamingen wil meer onderzoek naar diabetes

Diabetes kan iedereen treffen:6 op 10 Vlamingen worden in hun directe omgeving met diabetes geconfronteerd. In Vlaanderen leven 500.000 mensen met diabetes (type 1 of type 2) en het aantal mensen met diabetes blijft toenemen. Om de 17 minuten krijgt iemand in Vlaanderen de levenslange diagnose ‘diabetes’. Toch bestaan er nog heel wat misverstanden rond deze aandoening. Uit een recent onderzoek naar de kennis over diabetes (iVOX in opdracht van Diabetes Liga, 2019) blijkt dat de Vlaming gemiddeld genomen slechts 4.9/10 scoort op zijn/haar kennis over diabetes. Ook is 86% van mening ​ dat er meer onderzoek zou moeten gebeuren naar de oorzaken en behandeling van diabetes. ​ Voorzitter Dr. Luk Buyse: “Bij onze 18.000 leden, die elke dag opnieuw hun best moeten doen om diabetes de baas te blijven, klinkt al even de vraag om wetenschappelijk onderzoek hoger op de agenda te zetten. Het is positief vast te stellen dat er ook een draagvlak ontstaat bij het brede publiek.“

E-CLAIR en CRISTAL krijgen steun van Diabetes Liga Onderzoeksfonds

Om het wetenschappelijk onderzoek naar diabetes in Vlaanderen een extra boost te geven, richtte de Diabetes Liga in samenwerking met de Koning Boudewijnstichting het Diabetes Liga Onderzoeksfonds op. Het Fonds stimuleert en steunt onderzoek dat een bijdrage kan leveren aan de preventie en behandeling van diabetes, of helpen om de sociale en maatschappelijke impact van diabetes te verminderen. In april 2020 lanceerde de Diabetes Liga een eerste oproep voor het indienen van onderzoeksvoorstellen. Een multidisciplinaire jury beoordeelde 24 ingediende onderzoeksvoorstellen, goed voor een totale gevraagde financiering van 3.2 miljoen euro.Naar aanleiding van Wereld Diabetes Dag ​ (14 november) worden de eerste geselecteerde projecten bekendgemaakt. 

Het E-CLAIR projectvan de Vlaamse Instelling voor Technologisch Onderzoek (VITO) ​ en Universitair Ziekenhuis Leuven (UZ Leuven) heeft tot doel in samenwerking met verschillende Vlaamse oogheelkundige afdelingen, de efficiëntie van op kunstmatige intelligentie gebaseerde diabetische retinopathie screening in Vlaanderen in kaart te brengen. Diabetische retinopathie (DR) is de belangrijkste oorzaak van blindheid en visuele handicap bij de werkende bevolking. Het risico op verlies van het gezichtsvermogen kan aanzienlijk worden verminderd met een jaarlijkse screening van het netvlies en de opsporing van gevallen die moeten worden doorverwezen voor follow-up en behandeling. Vandaag de dag gebeurt dit jaarlijks onderzoek in Vlaanderen uitsluitend door een oogarts. Handmatige detectie van DR is echter arbeidsintensief, waardoor er soms lange wachttijden voor de patiënt ontstaan en er mogelijk sprake is van een gebrek aan zorg wanneer dat nodig is. Met de op artificiële intelligentie gebaseerde MONA-DR (https://mona.health/) toepassing willen de onderzoekers inzetten op geautomatiseerde detectie van diabetische retinopathie. Daarnaast wordt onderzocht op welke manier deze automatische detectie kan toegepast worden in het Vlaamse gezondheidszorgsysteem met als doel een efficiënte, veilige en kosteneffectieve screening.

De CRISTAL-studie, gecoördineerd door UZ Leuven in samenwerking met UZA, UZ Gent, UZ Brussel, Imelda Bonheiden, OLV-Aalst-Asse, AZ St. Jan Brugge, AZ Groeninge Kortrijk, AZ Nikolaas in St. Niklaas en AZ Delta Roeselare, zal bij zwangere vrouwen met diabetes type 1 de veiligheid, de doeltreffendheid, de haalbaarheid en de kosteneffectiviteit van een kunstmatige alvleesklier evalueren, in vergelijking met een routinebehandeling met een gewone insulinepomp of insuline-injecties.Type 1 diabetes tijdens de zwangerschap gaat gepaard met een verhoogd risico op maternale en neonatale complicaties zoals macrosomie, pre-eclampsie, premature bevalling, keizersnede, aangeboren misvormingen en perinatale sterfte. Zelfs met een toenemend gebruik van nieuwe technologieën voor continue glucosecontrole en insulinepomp, blijven zwangere vrouwen met type 1 diabetes tijdens de zwangerschap gemiddeld onvoldoende glycemische controle hebben. ​ In de CRISTAL-studie zal worden onderzocht of een kunstmatige alvleesklier voor deze vrouwen een doeltreffend en veilig alternatief kan zijn.

De Diabetes Liga zal via het nieuwe Onderzoeksfonds EUR 250.000 van haar eigen middelen vrijmaken om E-CLAIR (EUR 80.000) en CRISTAL (EUR 170.000) te steunen. Maar de organisatie hoopt op een sneeuwbaleffect. Paul Deleye, Algemeen Directeur: “De ambitie is om tegen 2025 vanuit het Fonds in totaal 1 miljoen euro in onderzoek rond diabetes te kunnen investeren. Om die ambitieuze doelstelling te halen willen we nu het brede publiek oproepen om een steentje bij te dragen. Steunen kan door een financiële bijdrage te doen op het rekeningnummer BE44 0688 8882 2545, met vermelding 'gift' of via www.diabetes.be/doe-een-gift.”

Over diabetes

Momenteel hebben 1 op 10 volwassen Vlamingen diabetes, maar 1 op 3 is niet gediagnosticeerd. Elke 17 minuten wordt een nieuwe diagnose gesteld. Type 1 diabetes, de minst voorkomende vorm, is een auto-immuunaandoening die voornamelijk voor de leeftijd van 40 jaar ontstaat. In zo’n 95% van de gevallen gaat het echter om type 2 diabetes (vroeger ook wel ‘ouderdomsdiabetes’ genoemd). Type 2 diabetes kent meestal een sluimerend verloop, waardoor het soms jaren onopgemerkt blijft. Risicofactoren zijn overgewicht (vooral te dikke buik), te weinig lichaamsbeweging, leeftijd, diabetes in de familie en een voorgeschiedenis van te hoge bloedsuikerwaarden (bijvoorbeeld zwangerschapsdiabetes). Wie een verhoogd risico loopt, kan de evolutie naar type 2 diabetes met meer dan de helft voorkomen door gezond te leven. Meer informatie: www.diabetes.be

Over de Diabetes Liga vzw

De Diabetes Liga is een onafhankelijke organisatie die informeert, connecteert en mobiliseert. De werking richt zich specifiek op het verspreiden van kwalitatieve informatie, behartigen van de belangen van mensen met diabetes, en creëren van een netwerk en ervaringsuitwisseling rond diabetes. In opdracht van de Vlaamse overheid werkt de Diabetes Liga ook aan een betere preventie van type 2 diabetes. 

Ons netwerk bestaat uit meer dan 30.000 sympathisanten: mensen met diabetes en hun familie, professionals in de diabeteszorg, en personen die een verhoogd diabetesrisico lopen. Meer informatie: www.diabetes.be

Over Wereld Diabetes Dag

In 2020 vindt de 30steeditie van Wereld Diabetes Dag plaats. Wereld Diabetes Dag werd in 1991 door de Internationale Diabetes Federatie en de Wereldgezondheidsorganisatie geïntroduceerd als reactie op de alarmerende toename van diabetes over de hele wereld. Wereld Diabetes Dag vindt elk jaar plaats op 14 november, ter gelegenheid van de geboortedag van Frederick Banting. Samen met Charles Best stond hij aan de basis van de ontdekking van insuline in 1922. Dankzij deze ontdekking is diabetes geen dodelijke ziekte meer. Sinds 2007 is Wereld Diabetes Dag officieel erkend door de Verenigde Naties. 

Fast facts

. ​ ​ ​ ​ ​ 500 000 Vlamingen met diabetes (5% type 1, 95% type 2)

· ​ ​ ​ ​ ​ ​ Elke 17 minuten een nieuwe diagnose 

· ​ ​ ​ ​ ​ ​ 1 op 3 mensen met diabetes zonder diagnose

· ​ ​ ​ ​ ​ ​ 6 op 10 kent iemand met diabetes

· ​ ​ ​ ​ ​ ​ Vlaming niet geslaagd voor diabeteskennis: 4.9/10

· ​ ​ ​ ​ ​ ​ 86% Vlamingen wil meer onderzoek naar diabetes

Perscontact

Mieke Demeulenaere, PeppeRmint ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ ​ 

[email protected]

M : +32 (0)471 44 62 07

Paul Deleye

Algemeen Directeur, Diabetes Liga vzw

[email protected]

M : +32 (0)472 85 64 49